Aulus Persius Flaccus
| Aulus Persius Flaccus (34-62) | |
|---|---|
.png) Satyrarum liber, verko eldonita en 1512, far Hermann von dem Busche (1468-1534) | |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 4-a de decembro 34 en Volaterrae, Etrurio,  Italio
|
| Morto | 24-a de novembro 62 en Romo, Italio
|
| Lingvoj | latina |
| Ŝtataneco | Roma regno 
|
| Okupo | |
| Okupo | poeto verkisto filozofo
|
| Verkoj | Satiroj |
Aŭlo Persjo Flako (34-62) estis romia satira latinesprima poeto, filozofo kaj lernanto de la poeto Lukano (39-65), kiu amadis ĉion kion li verkadis. Kiel stoika poeto, liaj satiraj versoj plenplenis je pli alta moraltoneco ol la aliaj klasikaj latinaj poetoj. Li plej diligente skribis kaj liaj satirlibroj ne kompletiĝis pro lia antaŭtempa morto kaj estis eldonitaj de liaj amikoj Cornutus kaj Caesius Bassus. Li vivis dum la regado de la imperiestro Nerono kaj estis romia kavaliero.
Vivo
[redakti | redakti fonton]
Lia patro mortis kiam li estis nur sesjara. Li faris sian unuajn studojn en sia naskiĝurbo ĝis kiam li estis dekdujara. Poste li daŭrigis siajn studojn sub gvidado de la gramatikisto Remmius Palaemon, la oratoro Verginius Flavus kaj Annaeus Cornutus, iu stoika filozofo, kiu nutris tiel grandan simpation al sia lernanto, ke ekde tiam ili fariĝis intimaj amikoj.
En siaj poemoj, Persjo senmortigis tiun amikecon, ĉe la "Dankemo al la bonaj servoj de sia amiko". Li elesprimis pli forte tiun senton, kiam li heredigis en sia testamento sian bibliotekon kaj grandan sumon da mono. Tamen, Cornutus akceptis nur la librojn, kaj lasis la monon por liaj heredantoj, tio estas, la fratinoj de Persjo.
Li petis al la patrino de Persjo, ke ŝi forprenu kelkajn partojn de la poezio, kiun ŝia filo komponis kiam li estis tre juna. Li sendube opiniis ke tiuj partoj ne respondus al la granda reputacio je tiuj jam publikigitaj, kiuj estis kun ĝenerala apogo ricevitaj de la publiko. Ŝi konvinkiĝis kaj ĉiuj kopioj estis tuje preterlasitaj. Inter aliaj verkoj de Persjo, oni forigis kelkajn versojn kiujn li verkis pri Arria, iu renoma romia mastrino, kiu sinmortigis kiel ekzemplo al sia amata edzo. Moreri falsi imagis al si ke tiu estis satiraĵo kontraŭ Arria, sed ne, tiu estis panegiro, konsiderante la grandan amikecon de la aŭtoro rilate al Ibraseas, bofilo de Arria.
Li studis kun Lukano sub gvidado de Cornutus, kaj lia lernamiko tiom admiris lin, ke kiam Persjo rediradis siajn versojn, Lukano preskaŭ diskrevis pro ĝojo. Post iom da tempo, Persjo enamikiĝis al Seneko la Juna kaj tute ne aprezis lian humuron. Li pasis la mallongan vivon ĉirkaŭita de sia patrino (Fulvia Sisennia), fratino, onklino kaj kuzino, kun kiuj li vivis.
Eble pro lia mallonga aĝo aŭ pro la aparteco de sia vivo, fermita inter virinoj kaj membroj de lia familio kiuj estris tutan opozicion al la imperiestro, aŭ pro lia karaktero mem kaj kontaktomanko kun la reala vivo, li reprezentis stoikan idealon tre rigida kaj serioza. Lia moralo estis nefleksebla, simpla kaj dogma, nome, nur estas liberaj la saĝoj kiuj superregas sian pasiojn mem.
Verkaro
[redakti | redakti fonton]| Citaĵoj pri Aŭlo Persjo Flako |
|
- Iuvenalis, Persius, 1501, Decimus Iunius Iuvenalis,Aulus Persius Flaccus
- Persij Flacci nobilissimi Satyrici vnicus. sed elegantissimus satyrarum liber, 1512, Aulus Persius Flaccus, Hermann von dem Busche
- Satyrarum liber, 1512 Aulus Persius Flaccus, Hermann von dem Busche
- Hodoeporicon (Poeta dialogo dumvojaĝe), 1515[2]
- Castigatissimum Persii pœma: cum Ioan. Baptistæ Plautii frugifera ..., 1516
- Noua com[me[n]taria in Persium: A. Persii Flacci Satyrae complusculis ..., 1517, Johannes Murmellius, Aulus Persius Flaccus
- P, Avli, Persii, Poetae, Satyrarvm, Opvs, 1517
- Satyrae, Obscurissimae alioqui, 1537, Aulus Persius Flaccus, Johannes Murmellius
- Ivn. Ivvenalis, et Avli Persii Flacci Satyrae, 1546, Decimus Iunius Iuvenalis, Aulus Persius Flaccus
- Satyrae sex, 1559
- Satyrae, 1578, Aulus Persius Flaccus, Philippus Valentinus, Philipp Engelbrecht, Antoine Fouquelin, Antonius Volscus
- Avli Persii Flacci Satyrae Sex, 1582, Aulus Persius Flaccus, Nicodemus Frischlin, Philippus Valentinus, Antonius Volscus, Philipp Engelbrecht, Antoine Fouquelin
- In Satyras Nic. Frischlini Commentarii, 1587, Aulus Persius Flaccus, Nicodemus Frischlin
- Satyrarum libri V. et A. Persii Flacci Satyr. lib. I, 1600, Decimus Iunius Iuvenalis, Aulus Persius Flaccus
- Satyrae, Decimus Iunius Iuvenalis, 1648, Aulus Persius Flaccus, Thomas Farnaby
- D. Ivnii Ivvenalis et Avli Persii Flacci Satyrae, 1648, Decimus Iunius Iuvenalis, Aulus Persius Flaccus, Thomas Farnaby
- The Satirs of A. Persius Flaccus, Translated Into English Prose; Together ..., 1730, John Senhouse
- The Satires of Persius, 1751
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- Encyclopaedia Britannica[rompita ligilo]
- American Literature
- Aulus Persius Flaccus Franz Passow
- Rulon.com
- Universitato de Ĉikago
- New World Encyclopedia
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Gajo Lucilio (180 a. K. - 103 a. K.)
- Quintus Horatius Flaccus (65 a. K. - 8 a. K.)
- Seneko la Juna (4 a. K. - 65 AD)
- Quinto Remmio Palemone (5 AD - 65 AD) romia gramatikisto
- Kvintiliano (35-96)
- Marcus Annaeus Lucanus (39-65)
- Caius Suetonius Tranquillus (70-140)
- Lucio Anneo Cornuto (1-a jarcento)
- Publius Clodius Thrasea Paetus (m. 66 AD) romia oratoro kaj filozofo
- Lucius Annæus Florus (74-130)
- Cezjo Basso (m. 79 AD) romia gramatikisto kaj lirika poeto
- Tertuliano (160-230)
- Laktancio (250-327)
- Sankta Hieronimo (347-419)
- Sankta Aŭgusteno (354-430)
- Cristoforo Landino (1424-1498)
- Hermano Busko (1468-1534)
- Johannes Murmellius (1480-1517)
- Philipp Engelbrecht (1490-1528)
- Johann Thomas Freigius (1543-1583)
- Nikodemus Frischlin (1547-1590)
- Isaac Casaubon (1559-1614)
- Thomas Farnaby (1575-1647)
- Francisco de Quevedo (1580-1645)
- Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)
- Johann Friedrich Dübner (1802-1867)
- John Conington (1825-1869)
- Ragnar Törnebladh (1833-1912)
